|
Ετερόχθονη γεωργία
Οι μελετητές που υποστηρίζουν ότι η γεωργία μεταφυτεύτηκε στον ελλαδικό χώρο από την Ανατολή στηρίζουν την άποψή τους στα εξής δεδομένα:
Παντελής απουσία από τα στρώματα της Μεσολιθικής των άγριων προγόνων ορισμένων ειδών που εμφανίζονται στη Νεολιθική, όπως για παράδειγμα του δίκοκκου σιταριού, του κυριότερου δημητριακού που καλλιεργήθηκε στη Νεολιθική (εξαίρεση αποτελούν το κριθάρι, η βρώμη και οι φακές που εμφανίζονται ήδη στα μεσολιθικά στρώματα σε άγρια μορφή).
Παντελής απουσία του άγριου προγόνου του δίκοκκου σιταριού από το σημερινό οικοσύστημα του ελλαδικού χώρου, γεγονός που θα υποδήλωνε αυτοφυή προέλευση. Αντίθετα, υπάρχουν σήμερα οι άγριες μορφές της φακής, της βρώμης και του κριθαριού, γεγονός που συνηγορεί υπέρ της αυτόχθονης μετάλλαξης των ειδών αυτών στον ελλαδικό χώρο.
Οι υποστηρικτές του μοντέλου της ετερόχθονης καταγωγής της εξημέρωσης διίστανται ως προς τους μηχανισμούς εξάπλωσής της. Κατά τους Ammerman και Cavalli-Sforza η μετάδοση έγινε μέσω μιας σειράς μεταναστεύσεων (Κύμα Διάδοσης, "wave of advance") ανθρώπινων ομάδων από τα κέντρα της Ανατολής προς την ελλαδική ηπειρωτική χώρα. Σ ένα δεύτερο στάδιο η γεωργία εξαπλώθηκε στα υπόλοιπα Βαλκάνια και την Ευρώπη.
Σύμφωνα με μια πιο δυναμική παραλλαγή του μοντέλου της διάδοσης μέσω μεταναστεύσεων (από τους van Andel και Runnels), τα κύματα διάδοσης δεν κινήθηκαν ομοιόμορφα και προς την ίδια κατεύθυνση αλλά προσανατολίστηκαν προς εκείνες τις περιοχές του αιγαιακού χώρου που εξασφάλιζαν εύφορα εδάφη και την παροχή νερού (π.χ. πλημμύρες ποταμών στη Θεσσαλία). Έτσι, ως αποτέλεσμα αυτών των επιλεκτικών μετακινήσεων εικάζεται ότι διαφορετικές περιοχές του ελλαδικού χώρου (Κρήτη, Κύπρος, Πελοπόννησος, Θεσσαλία) δέχτηκαν κύματα ανθρώπινων ομάδων σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα και από διαφορετικές αφετηρίες.
Υπάρχουν τέλος και εκείνοι οι ερευνητές που δέχονται ότι ο ίδιος ντόπιος πληθυσμός των τροφοσυλλεκτών, αφού δέχτηκε ιδέες, τεχνογνωσία και κάποια είδη εξημερωμένων φυτών και ζώων από την Ανατολή, προχώρησε στην εξημέρωση όσων ειδών φυτών και ζώων αποτελούσαν ήδη μέρος της αυτοφυούς χλωρίδας και πανίδας του ελλαδικού χώρου από τη Μεσολιθική εποχή (π.χ. κριθάρι, φακές, χοίρος). Δέχονται δηλαδή ότι η διαδικασία της εξημέρωσης ήταν εν μέρει αλλόχθονη (διάδοση ιδεών) και δεν προϋποθέτει μαζική μετακίνηση ανθρώπινων ομάδων από την Ανατολή. |
|